» از بهداشت مغز چه می دانید ؟ !

بهداشت مغز

رمز جوانی، شادابی و افزایش نیروی تفکر و ذهن و برخورداری از بدنی سالم در سایه تغذیه ی مناسب، ورزش، هوای تازه و آرامش می باشد. مردم، هوش، تحصیلات و معلومات را نسبتا دارای ارزشی به مراتب بیشتر از رشد جسمی و هماهنگی اندام های بدن می دانند اما افلاطون فیلسوف بزرگ یونان باستان در روزگار خویش، کسانی را که نمی توانستند چیزی بنویسند و کسانی را که نمی توانستند بدوند یا شنا کنند ، لَنگ معرفی می کرد.

اثر ورزش بر فعالیت ذهنی ورزش ابتدا رشد ذهن را تقویت می کند و سپس ظرفیت کار ذهنی را ثابت نگه می دارد. ارسطو عادت داشت که ضمن راه رفتن به همراه شاگردانش درس دهد. او می گفت: "تفکر در بدنی که بر اثر راه رفتن ورزیده شده باشد زنده تر می شود". روسو نیز اثر مثبت راه رفتن و حرکت بر تفکر را تأیید می کرد. بسیاری از دانشمندان، هنرمندان و نویسندگان بزرگ تمایل داشتند افکارشان را ضمن راهپیمایی طولانی زیر و رو کنند. روسو گفته است که پیاده روی به افکارش نیرو و الهام می بخشد: "وقتی پیاده روی نمیکنم نمی توانم بیندیشم و درست در لحظه ای که از حرکت می مانم دیگر به چیزی نمی اندیشم و به محض آنکه دوباره به راه می افتم مغز فعالیتش را از سر می گیرد". یک انسان بالغ میان سال که کار فکری انجام می دهد به ۸ تا ۱۰ ساعت ورزش در هفته نیازدارد " یک برنامه ی جامع و مطلوب برنامه ای است که به ترتیب زیر، در روزهای هفته به اجرا در جمعه دو تا سه ساعت پیاده روی طولانی با (اسکی یا پیاده). وسط هفته یک تا دو ساعت (اسکیت، بازی، پاروزنی و دوچرخه سواری). روزانه ۱۰ تا ۱۵ دقیقه ورزش صبحگاهی و 20 تا 30 دقیقه " پیاده روی از خانه تا محل کار".

سالخوردگان با گذشت هر سال از عمرشان، اکسیژن کمتری نسبت هر کیلوگرم وزن بدن شان به مصرف می رسانند. لیکن با تن سپردن به ورزش مرتب می توانند در برابر این کاهش ایستادگی کنند. انسان ورزشکار می تواند با ورزش ، سه برابر یک انسان معمولی اکسیژن به مصرف رساند. برخی از مردم خستگی جسمی را پدیده ای ناخوش آیند یا اثرات ناگوار بر جسم می دانند. پزشکان این نظر را اساسا نادرست می دانند. همچنین : بنجامین فرانکلین سیاستمدار و دانشمند معروف می گوید: "هیچ بالشی مانند خستگی نیست ؛ گذشته از این، بدن ما بدون خستگی، قادر به اصلاح یا رشد نیست. ترس به خودتان راه ندهید. آن چه خطر واقعی به شمار می رود خستگی اضافی برای بازیافتن نیروی از دست رفته توسط استراحت است".

تحقیقات نشان داده است که ورزش باعث پایین آمدن فشار خون اضافی و بالا رفتن فشار خون پایین می شود. کلسترول خون را نیز به سطح طبیعی باز می گرداند و سوخت و ساز املاح را در حد مجاز نگه می دارد. ورزش بر مقاومت بدن در برابر شرایط ناگوار محیطی، تشعشع خورشید، عفونت ها و نوسان های دما می افزاید. با پیروی از برنامه های مرتب ورزشی دستگاه خون ساز بدن دستخوش تغییری مثبت می شود و سطح هموگلوبین را بالا می برد. سلول های سفید

سربازان بدن خون را پایدارتر می سازند و بر دامنه ی فعالیت دستگاه آنزیم سازی می افزایند.

مطلب مرتبط گیاهان دارویی برای درمان بیماری های شایع

اثر هوای تازه و اکسیژن بر فعالیت مغز

ابوعلی سینا پزشک بزرگ ایرانی در کتاب "قانون در طب" میگوید: "با هوای تازه بسیاری از بیماریها معالجه می شود زیرا هوای تازه بهتر از هر داروی دیگری سلامتی را به بدن باز می گرداند. لیختنبرگ، هیچ گاه از تکرار این حرف که « تن سپردن » به هوای آزاد، با طبیعت اصلی انسان سازگار است خسته نمی شد و می گفت:

«هوا برای انسان، حکم آب برای ماهی را دارد.»

ما در تمام عمرمان هوا تنفس می کنیم. اکسیژن آن را می گیریم و دی اکسید کربن پس می دهیم. انسان به طریقی مواد غذایی را در خود ذخیره می کند اما نمی تواند هوا را در خود نگهداری کند، به همین علت بیش از ۶ دقیقه نمی تواند بدون هوا زندگی کند. اکسیژن هوا باعث سوزاندن گلوكز در سلول های بدن و مغز می شود. انرژی گلوکز به صورت پیوند های پرانرژی در ترکیب ATP (آدنوزین تری فسفات) ذخیره می شود تا در مواقع فکر کردن، تجسم، تصویرسازی ذهنی و محاسبه در اختیار واکنش های سلولی قرار گیرد. اگر میزان اکسیژن مغز کاهش یابد واکنش های آن متوقف می شود، یعنی کارهای فکری از هر نوع که باشد تعطیل می شود. متخصصان سه الگوی تنفس را تشخیص داده اند: سینه ای، شکمی(دیافراگمی) و مرکب.

تنفس سینه ای معمولا نزد زنان و تنفس شکمی نزد مردان معمول است. تنفس مرکب، مجموع هر دو تنفس یعنی سینه ای و شکمی است. شما باید آنقدر تمرین کنید تا بتوانید بیشترین مقدار اکسیژن را با هر تنفس فرو ببرید. زیرا یکی از علل اصلی کم کاري حافظه، تنفس بد و در نتیجه کمبود اکسیژن خون مغز می باشد. هر قدر اکسیژن بیشتری به مغز برسد کارایی آن افزایش می یابد و به یادگیری مطالب کمک می کند. بنابراین تنفس صحیح و عمیق باعث اکسیژن رسانی منظم به مغز می گردد و برای داشتن یک ذهن و حافظه ی هوشیار، آماده و خوب ضروری میباشد. مغز انسان بزرگترین مصرف کننده اکسیژن محسوب می شود و حساسیت مغز در مقابل کمبود اکسیژن بیش از سایر بافت های بدن است. اگر جریان اکسیژن به مغز به دلایلی قطع شود، اختلالات شدید و جبران ناپذیری به مغز وارد می شود. برای اکسیژن رسانی بهتر به مغز تمرینهای تنفسی ویژه ای لازم است. برای یاد گرفتن نحوه ی صحیح تنفس هیچ گاه دیر نیست ولی هر قدر زودتر دست بکار شوید همان اندازه زودتر ثمرش را خواهید دید بنابراین از همین لحظه تمرین تنفس درست را آغاز کنید. تمرین های تنفسی را می توان به همه ی افراد توصیه نمود مگر افرادی که دارای بیماری سل و بیماران صرعی اند زیرا باعث بدتر شدن بیماری آنان می شود. برای تمرین تنفس هر کجا که باشید و به هر حالت (ایستاده، نشسته یا خوابیده) می توانید این تمرین ها را انجام دهید ولی چه بهتر که در هوای آزاد قرار داشته باشید. سر و صورت را بالا و صاف نگه دارید، شانه ها را به عقب ببرید و اعمال دم ، نگهداری دم و بازدم را، به نسبت یک دم دو برابر نگهداری دم در ریه ها و چهار برابر عمل بازدم انجام دهید. مثلا اگر با شماره، عمل دم را انجام می دهید با چهار شماره، هوا را به درون ریه ببرید و به اندازه ی ۸ شماره هوا را در ریه ها نگه دارید و به اندازهی ۱۶ شماره هوا را از ریه ها خارج کنید.

آرامش یا حالت آرمیدگی یا تن آرامی خود زا

یکی از بهترین حالت های انسان، حالت آرامش است و همه ی چهره های برجسته از این حالت به خوبی استفاده کرده اند ...

این حالت را می توان پایه ی گسترش نیرو های فوق العاده ی مغز به حساب آورد کارل نیکولایف با توسعه توانایی های خود برای دستیابی به حالت آرامش به عنوان یکی از بزرگترین کارگزاران (مجریان تله پاتی در روسیه در آمده است. او پیش از دریافت پیامی از طریق تله پاتی، معمولا نیم ساعت وقت لازم دارد تا خود را در حالت آرامش کامل قرار دهد ، ژ. ه. شولتز از پزشکانی است که آگاهی می یابد بعضی از افراد با فرهنگ دارای روحیه انتقادی قادرند به وسیله یک عمل ارادی و شخصی به حالت خلسه و هیپنوتیزم فرو روند وی بی درنگ به تحقیق می پردازد و با آزمایش ها و پرسش های مختلف و مفصل، مراحل خلسه و هیپنوتیزم را شناسایی می کند.

شولتز پس از پی بردن به این نشانه ها به فکر می افتد که روشی برای این کار ابداع نماید به نحوی که با تمرین بتوان به احساسات و نتایج آن دست یافت. وی روش خود را تمرین خود زا یا تن آرامی خود زا نامید. این روش مجموعه ای از تمرین های فیزیولوژیکی است که به دقت مورد مطالعه قرار گرفته اند و این تمرین ها مولد حالت آرامش می باشند و فواید زیادی دارند از جمله به خواب های خوش رفتن برای کسانی که دچار بی خوابی هستند و باعث رفع بسیاری از تنش های عصبی و ماهیچه ای می شود. همچنین در تقویت و تمرکز ذهن، ایجاد جرقه های پیدایش خلاقیت، ساختن تصویرهای ذهنی خوب و روشن، ایجاد اعتماد به نفس و تفکرات متعالی تأثیر معجزه آسایی دارند .

راهنمای ایجاد حالت آرامش

برای انجام تمرین حالت آرامش نیاز به مکان ویژه ای نیست. محلی آرام، بی سر و صدا، راحت، با دمای متعادل و نیمه تاریک. کافی است و از نظر زمانی محدودیتی ندارد. البته بهترین زمان برای این کار، صبح پس از بیدار شدن و شب قبل از به خواب رفتن می باشد.

وضعیت بدن در حالت تمرین آرامش

نشسته یا درازکش:

برای شروع کار وضعیت درازکش بهتر است. بالش مناسبی زیر سر قرار دهید و کف دست ها را به زمین بگذارید. اگر از مبل راحتی استفاده می کنید به نحوی روی آن قرار بگیرید که زاویه ی بین ساعد و بازو ۱۳۵ درجه باشد و تمام سطح کف پا با زمین در تماس باشد. بهتر است وضعیت سر و گردن در حالت درازکش، با بالش در تماس باشد. در حالت نشسته، سر و گردن باید به پشت مبل با تكيه گاهی تکیه داشته باشد. پاها را رها کنید. اگر مبل راحتی نبود از یک چهار پایه استفاده نمایید و بدن را به حالت درشکه چی در آورید، یعنی دست ها را روی زانوها و سر را به جلو آویزان کنید. چشم ها را ببندید و سعی کنید تمامی عضلات بدن را از گرفتگی و انقباض آزاد و رها کنید. هرچه این کار با دقت بیش تر انجام شود نتیجه بهتر است. نفس عمیق بکشید و زیر لب زمزمه کنید: "كاملا آزاد و راحت هستم. بسیار خوشحالم. خدای بزرگ پشتیبان من است. خدای بزرگ مرا می بخشد و در همه حال مرا دوست دارد ". سعی کنید تصویر ذهنی خوب و روشنی در نظر بگیرید مثل قلب طبیعت، دشت یا کوه، جنگل، دریا و ...

تصور کنید در حال پرواز یا راه رفتن در آن محل ها هستید و زمزمه کنید:

• من کاملا سلامت و تندرست هستم.

• من از هر نظر روحیه ای شاد و با نشاط دارم.

• من دارای اعتماد به نفس کامل هستم.

• من هر روز بهتر و بهتر می شوم.

• من از استعداد هایم به بهترین شکل استفاده می کنم.

• من از توانایی های خودم به بهترین شکل استفاده می کنم.

تذکر: تمام این تمرین های فرمان شناسی روانی به حال شما تأثیری نخواهد داشت مگر اینکه به پرسش زیر پاسخ دهید

چه می خواهید؟ مهمترین هدف شما چیست؟

بسیارند اشخاصی که قلم به دست گیرند و جواب این پرسش را بنویسند بعد از میان هدف ها مهمترین آنها را انتخاب کنید و در حالت آرامش به کمک تصویر ذهنی خودتان را در حالتی ببینید که می توانید به هدف یاد شده برسید و سرانجام خودتان را در حالتی ببینید که به هدف یاد شده رسیده اید. شما به کمک حالت آرامش موفق شده اید امواج مغزی را به سطح امواج آلفا که امواج آرامش است برسانید. هنگامی که می خواهید از سطح آلفا خارج شوید این فرمول را به کار ببرید :

( تا لحظه ای دیگر من به حالت خودآگاهی عادی باز خواهم گشت و چشم هایم را باز خواهم کرد و وقتی چشم هایم را باز کنم کاملا هوشیارم، سر و پشت گردنم آرام خواهد بود، من کاملا سرحال و هم ساز با زندگی خواهم بود).